forked from yazbel/python-istihza
-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
Copy pathntp5.txt
728 lines (530 loc) · 24.7 KB
/
ntp5.txt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
::
import tkinter
class Uygulama(tkinter.Tk):
pass
uyg = Uygulama()
uyg.mainloop()
Burada miras alma mekanizmasını nasıl kullandığımıza dikkat edin.
`tkinter` modülünün ``Tk()`` sınıfını ``Uygulama()`` adlı sınıf içinden miras
aldık. Böylece ``Tk()`` bir taban sınıf, ``Uygulama()`` ise bir alt sınıf olmuş
oldu.
Bu ``Uygulama()`` adlı alt sınıfı `uyg` adıyla örnekledikten sonra da ``Tk()``
sınıfının ``mainloop()`` adlı metoduna `uyg` örneği üzerinden eriştik.
Yukarıdaki kodlarda ``Uygulama()`` adlı sınıf içinde tanımlanmış bir
``mainloop()`` metodunun olmadığına özellikle dikkatinizi çekmek isterim.
``Uygulama()`` adlı sınıf, `uyg` adlı örnek üzerinden eriştiğimiz bu
``mainloop()`` metodunu, `tkinter` modülünün ``Tk()`` sınıfından miras yoluyla
devralıyor. ``Uygulama()`` sınıfının ``Tk()`` sınıfından hangi metot ve
nitelikleri miras aldığını merak ediyorsanız yukarıdaki kodları şu şekilde
yazabilirsiniz::
import tkinter
class Uygulama(tkinter.Tk):
pass
uyg = Uygulama()
print(dir(uyg))
uyg.mainloop()
Bu kodları çalıştırdığınızda, komut ekranında, içinde pek çok nitelik ve metot
barındıran bir liste çıktısı göreceksiniz. Demek ki, ``Uygulama()`` sınıfı
``Tk()`` sınıfından epey bir şey miras almış...
Devir İşlemleri
================
Tahmin edebileceğiniz gibi, miras alma yalnızca bir sınıfın parantezleri arasına
başka bir sınıfı yazarak ilgili sınıfın bütün nitelik ve metotlarını kayıtsız
şartsız devralmaktan ibaret değildir. Bir sınıf, muhtemelen, miras aldığı
nitelik ve metotlar üzerinde birtakım değişiklikler de yapmak isteyecektir.
Esasında miras alma mekanizmasının işleyişi bakımından kabaca üç ihtimalden söz
edebiliriz:
#. Miras alınan sınıfın bütün nitelik ve metotları alt sınıfa olduğu gibi
devredilir.
#. Miras alınan sınıfın bazı nitelik ve metotları alt sınıfta yeniden
tanımlanır.
#. Miras alınan sınıfın bazı nitelik ve metotları alt sınıfta değişikliğe
uğratılır.
Bu ihtimallerden ilkini zaten görmüştük. Bir sınıfın parantezleri arasına başka
bir sınıfın adını yazdıktan sonra eğer alt sınıfta herhangi bir değişiklik
yapmazsak, taban sınıftaki nitelik ve metotlar olduğu gibi alt sınıflara
aktarılacaktır.
Mesela::
class Asker(Oyuncu):
pass
Burada ``Asker()`` sınıfı, miras aldığı ``Oyuncu()`` sınıfının sanki bir kopyası
gibidir. Dolayısıyla ``Oyuncu()`` sınıfının bütün nitelik ve metotlarına
``Asker()`` sınıfı altından da aynen erişebiliriz.
Sözün özü, yukarıdaki kod, ``Oyuncu()`` adlı sınıfın bütün nitelik ve
metotlarının ``Asker()`` sınıfı tarafından miras alınmasını sağlar. Bu şekilde,
``Oyuncu()`` sınıfı içinde hangi metot veya nitelik nasıl tanımlanmışsa,
``Asker()`` sınıfına da o şekilde devredilir.
Taban sınıfımızın şu şekilde tanımlandığını biliyoruz::
class Oyuncu():
def __init__(self, isim, rütbe):
self.isim = isim
self.rütbe = rütbe
self.güç = 0
def hareket_et(self):
print('hareket ediliyor...')
def puan_kazan(self):
print('puan kazanıldı')
def puan_kaybet(self):
print('puan kaybedildi')
Dolayısıyla bu taban sınıfta hangi nitelik ve metotlar hangi değerlere sahipse
aşağıdaki ``Asker()``, ``İşçi()`` ve ``Yönetici()`` sınıfları da o değerlere
sahip olacaktır::
class Asker(Oyuncu):
pass
class İşçi(Oyuncu):
pass
class Yönetici(Oyuncu):
pass
Ancak, dediğimiz gibi, miras almada tek seçenek bütün metot ve nitelikleri
olduğu gibi alt sınıfa aktarmak değildir. İşte biz bu bölümde, ikinci bir
seçenek olarak, miras alınan metot ve niteliklerin alt sınıflar içinde nasıl
yeniden tanımlanacağını, nasıl değişikliğe uğratılacağını ve alt sınıflara nasıl
yeni nitelik ve metotlar ekleneceğini öğreneceğiz.
Hiç vakit kaybetmeden örneklerimize geçelim...
Hatırlarsanız bir önceki başlıkta şöyle bir kod yazmıştık::
class Asker(Oyuncu):
pass
Burada ``Oyuncu()`` sınıfını bütünüyle alt sınıfa aktardık. Peki ya biz bir
taban sınıfı olduğu gibi miras almak yerine, bazı nitelikleri üzerinde
değişiklik yaparak miras almak istersek ne olacak? Mesela taban sınıf içinde
`self.güç` değeri 0. Biz bu değerin ``Asker()``, ``İşçi()`` ve ``Yönetici()``
örnekleri için birbirinden farklı olmasını isteyebiliriz. Veya taban sınıfı
olduğu gibi miras almakla birlikte, alt sınıflardan herhangi birine ilave
nitelik eklemek de isteyebiliriz. Diyelim ki biz ``Asker()`` sınıfı için bir de
`memleket` niteliği tanımlamak istiyoruz. Peki bu durumda ne yapacağız?
İşte bunun için ``Asker()`` sınıfını şu şekilde yazabiliriz::
class Asker(Oyuncu):
memleket = 'Arpaçbahşiş'
Burada ``Asker()`` sınıfına `memleket` adlı bir sınıf niteliği eklemiş olduk.
Dolayısıyla ``Asker()`` sınıfı, ``Oyuncu()`` adlı taban sınıftan miras alınan
bütün nitelik ve metotlarla birlikte bir de `memleket` niteliğine sahip olmuş
oldu::
>>> asker = Asker('Ahmet', 'binbaşı')
>>> asker.isim
'Ahmet'
>>> asker.memleket
'Arpaçbahşiş'
Elbette, bu niteliği öbür alt sınıflarda tanımlamadığımız için bu nitelik
yalnızca ``Asker()`` sınıfına özgüdür.
Aynı şekilde, bir taban sınıftan türeyen bir alt sınıfa yeni bir sınıf metodu,
örnek metodu veya statik metot da ekleyebiliriz::
class Asker(Oyuncu):
memleket = 'Arpaçbahşiş'
def örnek_metodu(self):
pass
@classmethod
def sınıf_metodu(cls):
pass
@staticmethod
def statik_metot():
pass
**Kural şu**: Eğer alt sınıfa eklenen herhangi bir nitelik veya metot taban
sınıfta zaten varsa, alt sınıfa eklenen nitelik ve metotlar taban sınıftaki
metot ve niteliklerin yerine geçecektir. Yani diyelim ki taban sınıfımız şu::
class Oyuncu():
def __init__(self, isim, rütbe):
self.isim = isim
self.rütbe = rütbe
self.güç = 0
def hareket_et(self):
print('hareket ediliyor...')
def puan_kazan(self):
print('puan kazanıldı')
def puan_kaybet(self):
print('puan kaybedildi')
Bu sınıfın nitelik ve metotlarını miras yoluyla devralan ``Asker()`` sınıfımız
ise şu::
class Asker(Oyuncu):
pass
Şimdi bu sınıf içinde ``hareket_et()`` adlı bir örnek metodu tanımlayalım::
class Asker(Oyuncu):
def hareket_et(self):
print('yeni hareket_et() metodu')
Eğer taban sınıfta ``hareket_et()`` adlı bir sınıf olmasaydı, ``Asker()`` adlı
alt sınıf, taban sınıftan miras alınan öteki metot ve niteliklerle birlikte bir
de ``hareket_et()`` adlı yeni bir örnek metoduna sahip olmuş olacaktı. Ancak
taban sınıfta zaten ``hareket_et()`` adlı bir örnek metodu olduğu için, alt
sınıfta tanımladığımız aynı adlı örnek metodu, taban sınıftaki metodun yerine
geçip üzerine yazıyor.
Buraya kadar her şey tamam. Artık bir taban sınıfa ait metodu alt sınıfa miras
yoluyla akrarırken nasıl yeniden tanımlayacağımızı öğrendik. Ayrıca alt
sınıflara nasıl yeni metot ve nitelik ekleyeceğimizi de biliyoruz. Ama mesela,
`self.isim` ve `self.rütbe` değişkenlerini korurken, taban sınıf içinde 0 değeri
ile gösterilen `self.güç` değişkenini ``Asker()``, ``İşçi()`` ve ``Yönetici()``
sınıflarının her biri içinde nasıl farklı bir değerle göstereceğimizi
bilmiyoruz. Yani `self.güç` değerini ``Asker()`` sınıfı içinde 100, ``İşçi()``
sınıfı içinde 70, ``Yönetici()`` sınıfı içinde ise 50 ile göstermek istesek
nasıl bir yol takip etmemiz gerektiği konusunda bir fikrimiz yok. İsterseniz şu
ana kadar bildiğimiz yöntemleri kullanarak bu amacımızı gerçekleştirmeyi bir
deneyelim::
class Oyuncu():
def __init__(self, isim, rütbe):
self.isim = isim
self.rütbe = rütbe
self.güç = 0
def hareket_et(self):
print('hareket ediliyor...')
def puan_kazan(self):
print('puan kazanıldı')
def puan_kaybet(self):
print('puan kaybedildi')
class Asker(Oyuncu):
def __init__(self, isim, rütbe):
self.güç = 100
class İşçi(Oyuncu):
def __init__(self, isim, rütbe):
self.güç = 70
class Yönetici(Oyuncu):
def __init__(self, isim, rütbe):
self.güç = 50
Bu kodları bu şekilde yazıp çalıştırdığımızda `self.güç` değerinin herbir alt
sınıf için istediğimiz değere sahip olduğunu görürüz. Ancak burada şöyle bir
sorun var. Bu kodları bu şekilde yazarak `self.isim` ve `self.rütbe`
değişkenlerini kaybettik.
Mesela::
>>> import oyuncular
>>> asker = oyuncular.Asker('Ahmet', 'Er')
>>> asker.rütbe
Traceback (most recent call last):
File "<stdin>", line 1, in <module>
AttributeError: 'Asker' object has no attribute 'rütbe'
Bu sorunu çözmek için alt sınıflarımızı şu şekilde yazabiliriz::
class Asker(Oyuncu):
def __init__(self, isim, rütbe):
self.isim = isim
self.rütbe = rütbe
self.güç = 100
class İşçi(Oyuncu):
def __init__(self, isim, rütbe):
self.isim = isim
self.rütbe = rütbe
self.güç = 70
class Yönetici(Oyuncu):
def __init__(self, isim, rütbe):
self.isim = isim
self.rütbe = rütbe
self.güç = 50
Burada `self.isim` ve `self.rütbe` değişkenlerini herbir alt sınıf için tekrar
tanımladık. Bu küçük örnekte pek sorun olmayabilir, ama taban sınıfın
``__init__()`` metodunun içinde çok daha karmaşık işlemlerin yapıldığı
durumlarda yukarıdaki yaklaşım hiç de pratik olmayacaktır. Ayrıca eğer miras
alma işlemini, içeriğini bilmediğiniz veya başka bir dosyada bulunan bir
sınıftan yapıyorsanız yukarıdaki yöntem tamamen kullanışsız olacaktır.
Bu arada, elbette taban sınıftaki bir niteliği, örnekleme sırasında değiştirme
imkanına sahibiz. Yani taban ve alt sınıfların şöyle tanımlanmış olduğunu
varsayarsak::
class Oyuncu():
def __init__(self, isim, rütbe):
self.isim = isim
self.rütbe = rütbe
self.güç = 0
def hareket_et(self):
print('hareket ediliyor...')
def puan_kazan(self):
print('puan kazanıldı')
def puan_kaybet(self):
print('puan kaybedildi')
class Asker(Oyuncu):
pass
class İşçi(Oyuncu):
pass
class Yönetici(Oyuncu):
pass
Herbir alt sınıfın `güç` değişkenini şu şekilde değiştirebiliriz::
>>> import oyuncular
>>> asker = oyuncular.Asker('Ahmet', 'Er')
>>> asker.güç
0
Gördüğünüz gibi şu anda askerin gücü 0. Bunu 100 yapalım::
>>> asker.güç = 100
>>> asker.güç
100
Aynı şeyi öteki ``İşçi()`` ve ``Yönetici()`` sınıflarının örnekleri üzerinde de
yapabiliriz. Ama bizim istediğimiz bu değil. Biz, ``Asker()`` sınıfı
örneklendiğinde gücü 100, ``İşçi()`` sınıfı örneklendiğinde gücü 70,
``Yönetici()`` sınıfı örneklendiğinde ise gücü 50 olsun istiyoruz.
Gelin yine Tkinter paketini kullanarak bir örnek verelim...
Geçen bölümde Tkinter'i kullanarak şöyle bir kod yazmıştık::
import tkinter
class Uygulama(tkinter.Tk):
pass
uyg = Uygulama()
uyg.mainloop()
Bu kodu çalıştırdığımızda, öntanımlı olarak başlık çubuğu üzerinde 'Tk' yazan,
200x200 piksel boyutlarında boş bir pencere elde ederiz.
Diyelim ki biz bu öntanımlı değerleri taşıyan bir pencere yerine, başlık çubuğu
üzerinde 'istihza' yazan, 500x500 piksel boyutlarında bir pencere elde etmek
istiyoruz.
Bunun için, `tkinter` modülünden miras aldığımız ``Tk()`` adlı sınıfın
``__init__()`` fonksiyonu içinde çalıştırılan ``title()`` ve ``geometry()`` adlı
iki metodun öntanımlı değerlerini değiştirmemiz gerekir.\ [#]_
Tıpkı yukarıda ``Asker()``, ``İşçi()`` ve ``Yönetici()`` sınıflarının örnekleri
üzerinde yaptığımız gibi, ``Uygulama()`` örneğini kullanarak da ``title()`` ve
``geometry()`` metotlarının değerini değiştirebiliriz elbette::
import tkinter
class Uygulama(tkinter.Tk):
pass
uyg = Uygulama()
uyg.title('istihza')
uyg.geometry('500x500')
uyg.mainloop()
Ancak bizim istediğimiz bu değil. Biz başlık çubuğunun ve pencere boyutunun
değerini doğrudan sınıf içinde değiştirmek istiyoruz. Böylece ``Uygulama()``
sınıfını örneklediğimiz anda başlık çubuğu ve pencere boyutu bizim istediğimiz
özelliklere sahip olacak.
Mevcut bilgilerimizi kullanarak bir deneme yapalım::
import tkinter
class Uygulama(tkinter.Tk):
def __init__(self):
self.title('istihza')
self.geometry('500x500')
uyg = Uygulama()
uyg.mainloop()
Ancak bu kodlar çalışmayacaktır. Çünkü, biz burada `tkinter` modülünün ``Tk()``
adlı sınıfının ``__init__()`` metodunu silip yerine kendi ``__init__()``
metodumuzu yerleştirmiş olduk. Bu şekilde, ``Tk()`` sınıfının, Tkinter ilk
başladığı sırada yapması gereken işlemleri gerçekleştirmesine engel olmuş olduk.
Bu soruna bir çözüm olarak, eğer `tkinter` modülü içindeki ``Tk()`` sınıfının
``__init__()`` metodunu olduğu gibi kendi ``__init__()`` metodumuzun gövdesine
kopyalarsak kodlarımız çalışır::
import _tkinter, tkinter, sys
from tkinter import wantobjects
class Uygulama(tkinter.Tk):
def __init__(self, screenName=None, baseName=None, className='Tk',
useTk=1, sync=0, use=None):
self.master = None
self.children = {}
self._tkloaded = 0
self.tk = None
if baseName is None:
import os
baseName = os.path.basename(sys.argv[0])
baseName, ext = os.path.splitext(baseName)
if ext not in ('.py', '.pyc', '.pyo'):
baseName = baseName + ext
interactive = 0
self.tk = _tkinter.create(screenName, baseName, className,
interactive, wantobjects,
useTk, sync, use)
if useTk:
self._loadtk()
if not sys.flags.ignore_environment:
self.readprofile(baseName, className)
#Bunlar da bizim asıl __init__ metoduna eklediğimiz değerler
self.title('istihza')
self.geometry('500x500')
uyg = Uygulama()
uyg.mainloop()
Sondaki şu iki satırı biz ekledik::
self.title('istihza')
self.geometry('500x500')
Böylece boş pencerenin başlık çubuğu 'istihza', boyutları ise 500x500 olmuş
oldu. Ancak yukarıdaki kodların hiç de akıllıca olmadığı gün gibi ortada...
Yukarıdaki özelliği çok daha temiz ve mantıklı bir şekilde elde etmenin bir yolu
var. İşte o yolun adı ``super()``.
super()
============
``super()`` fonksiyonu, miras aldığımız bir sınıfın nitelik ve metotları
üzerinde değişiklik yaparken, mevcut özellikleri de muhafaza etmemizi sağlar.
Hatırlarsanız yukarıda şöyle bir örnek vermiştik::
class Oyuncu():
def __init__(self, isim, rütbe):
self.isim = isim
self.rütbe = rütbe
self.güç = 0
def hareket_et(self):
print('hareket ediliyor...')
def puan_kazan(self):
print('puan kazanıldı')
def puan_kaybet(self):
print('puan kaybedildi')
class Asker(Oyuncu):
def __init__(self, isim, rütbe):
self.güç = 100
Bu kodlarda, ``Oyuncu()`` adlı taban sınıfı miras alan ``Asker()`` sınıfı,
``__init__()`` metodu içinde `self.güç` değerini yeniden tanımlıyor. Ancak bu
şekilde taban sınıfın ``__init__()`` metodu silindiği için, `self.isim` ve
`self.rütbe` değişkenlerini kaybediyoruz. İşte bu sorunu ``super()`` ile
çözebiliriz.
Dikkatlice bakın::
class Asker(Oyuncu):
def __init__(self, isim, rütbe):
super().__init__(isim, rütbe)
self.güç = 100
Burada ``__init__()`` metodu içinde şöyle bir satır kullandığımızı
görüyorsunuz::
super().__init__(isim, rütbe)
İşte bu satır, miras alınan taban sınıfın ``__init__()`` metodu içindeki
kodların, miras alan alt sınıfın ``__init__()`` metodu içine aktarılmasını
sağlıyor. Böylece hem taban sınıfın ``__init__()`` metodu içindeki `self.isim`
ve `self.rütbe` niteliklerini korumuş, hem de `self.güç` adlı yeni bir nitelik
eklemiş oluyoruz::
>>> asker = oyuncular.Asker('Ahmet', 'Er')
>>> asker.isim
'Ahmet'
>>> asker.rütbe
'Er'
>>> asker.güç
100
Bu bilgiyi öteki alt sınıflara da uygulayalım::
class Oyuncu():
def __init__(self, isim, rütbe):
self.isim = isim
self.rütbe = rütbe
self.güç = 0
def hareket_et(self):
print('hareket ediliyor...')
def puan_kazan(self):
print('puan kazanıldı')
def puan_kaybet(self):
print('puan kaybedildi')
class Asker(Oyuncu):
def __init__(self, isim, rütbe):
super().__init__(isim, rütbe)
self.güç = 100
class İşçi(Oyuncu):
def __init__(self, isim, rütbe):
super().__init__(isim, rütbe)
self.güç = 70
class Yönetici(Oyuncu):
def __init__(self, isim, rütbe):
super().__init__(isim, rütbe)
self.güç = 20
Eğer taban sınıfın ``__init__()`` metodundaki parametre listesini alt sınıfta da
tek tek tekrar etmek sizi rahatsız ediyorsa yukarıdaki kodları şöyle de
yazabilirsiniz::
class Asker(Oyuncu):
def __init__(self, *arglar):
super().__init__(*arglar)
self.güç = 100
class İşçi(Oyuncu):
def __init__(self, *arglar):
super().__init__(*arglar)
self.güç = 70
class Yönetici(Oyuncu):
def __init__(self, *arglar):
super().__init__(*arglar)
self.güç = 20
Yıldızlı parametreleri önceki derslerimizden hatırlıyor olmalısınız. Bildiğiniz
gibi, tek yıldızlı parametreler bir fonksiyonun bütün konumlu (*positional*)
argümanlarını, parametrelerin parantez içinde geçtiği sırayı dikkate alarak bir
demet içinde toplar. İşte yukarıda da bu özellikten faydalanıyoruz. Eğer taban
sınıfta isimli (*keyword*) argümanlar da olsaydı, o zaman da çift yıldızlı
argümanları kullanabilirdik.
Tek ve çift yıldızlı argümanlar genellikle şu şekilde gösterilir::
class Asker(Oyuncu):
def __init__(self, *args, **kwargs):
super().__init__(*args, **kwargs)
self.güç = 100
Böylece konumlu argümanları bir demet içinde, isimli argümanları ise bir sözlük
içinde toplamış oluyoruz.
Bu arada, ``super()`` fonksiyonu, Python programlama diline sonradan eklenmiş
bir özelliktir. Bu fonksiyon gelmeden önce yukarıdaki işlemi şu şekilde
yapıyorduk::
class Asker(Oyuncu):
def __init__(self, isim, rütbe):
Oyuncu.__init__(self, isim, rütbe)
self.güç = 100
veya::
class Asker(Oyuncu):
def __init__(self, *args):
Oyuncu.__init__(self, *args)
self.güç = 100
Gördüğünüz gibi, eski yöntemde taban sınıfın adını iki kez kullanmamız
gerekiyor. Ayrıca ``__init__()`` fonksiyonunun parametre listesinde ilk sıraya
yine `self` kelimesini de eklemek zorunda kalıyoruz.
İsterseniz yukarıda gösterdiğimiz eski yöntemi kullanmaya devam edebilirsiniz
elbette. Ancak ``super()`` fonksiyonunu kullanmak eski yönteme göre biraz daha
pratiktir.
Gelelim Tkinter'li örneğimize... ``super()`` fonksiyonunu öğrenmeden önce,
Tkinter'le oluşturduğumuz pencerenin başlığını ve boyutlarını değiştirmek için
şöyle bir yol denemiştik::
import tkinter
class Uygulama(tkinter.Tk):
def __init__(self):
self.title('istihza')
self.geometry('500x500')
uyg = Uygulama()
uyg.mainloop()
Bu yöntemle, taban sınıfın özgün ``__init__()`` metodunu silip bunun yerine
kendi ``__init__()`` metodumuzu tanımladığımız için yukarıdaki kodlar
çalışmıyordu. Ama artık bu sorunu nasıl çözeceğimizi biliyoruz::
import tkinter
class Uygulama(tkinter.Tk):
def __init__(self):
super().__init__()
self.title('istihza')
self.geometry('500x500')
uyg = Uygulama()
uyg.mainloop()
Burada ``super().__init__()`` satırı yardımıyla ``tkinter.Tk()`` adlı taban
sınıfın ``__init__()`` metodunu silip yeniden tanımlamak yerine, bu metodun
yalnızca ``self.title()`` ve ``self.geometry()`` adlı metotlarını değişikliğe
uğratıp geri kalan özelliklerini aynen devraldık. Böylece başlık çubuğunda
'istihza' yazan, 500x500 ölçülerinde bir pencere elde ettik.
Elbette ``super()`` fonksiyonunu yalnızca ``__init__()`` fonksiyonu içinde
kullanmak zorunda değiliz. Bu fonksiyonu başka fonksiyonlar içinde de
kullanabiliriz. Dilerseniz yine Tkinter'le ilgili bir örnek verelim.
Tkinter modülü içinde ``Misc()`` adlı bir sınıf ve bu sınıf içinde de ``bell()``
adlı bir metot bulunur. ``Tk()`` sınıfı ``Misc()`` adlı bu sınıfı miras aldığı
için, ``Misc()`` sınıfının ``bell()`` metodunu ``Tk()`` sınıfı içinden
kullanabiliriz.
``bell()`` metodunun görevi bir zil sesi çıkarmaktır::
import tkinter
class Uygulama(tkinter.Tk):
def __init__(self):
super().__init__()
self.bell()
uyg = Uygulama()
uyg.mainloop()
Bu kodları çalıştırdığınızda, açılan pencere ile birlikte bir de zil sesi
duyacaksınız.
Diyelim ki biz bu zil sesi çıkaran ``bell()`` fonksiyonunu genişletmek
istiyoruz. Yani mesela hem bir zil sesi duyulsun, hem de aynı anda kullanıcıya
bir uyarı mesajı gösterilsin.
Bu isteğimizi şu şekilde gerçekleştirebiliriz::
import tkinter
from tkinter.messagebox import showwarning
class Uygulama(tkinter.Tk):
def __init__(self):
super().__init__()
self.bell()
showwarning('Dikkat', 'Bir terslik var!')
uyg = Uygulama()
uyg.mainloop()
Burada `tkinter` paketi ile birlikte, bu paket içindeki `messagebox` modülünün
`showwarning` adlı sınıfını da kullandığımıza dikkat edin. Bu sınıf,
kullanıcılarımıza bir uyarı mesajı gösterebilmemizi sağlıyor.
Elbette bu sınıfı kullanabilmek için öncelikle bunu içe aktarmalıyız. Bu işlemi
şu satırla gerçekleştirdik::
from tkinter.messagebox import showwarning
Daha sonra hem ``bell()`` metodunu hem de `showwarning()` sınıfını art arda
kullanarak kullanıcılarımıza sesli ve görüntülü bir uyarı gösterdik.
İşte yukarıdaki işlemin aynısını ``bell()`` metodunu genişleterek de
yapabiliriz.
Dikkatlice bakın::
import tkinter
from tkinter.messagebox import showwarning
class Uygulama(tkinter.Tk):
def __init__(self):
super().__init__()
self.bell()
def bell(self):
super().bell()
showwarning('Dikkat', 'Bir terslik var!')
uyg = Uygulama()
uyg.mainloop()
Belki bir-iki satır daha fazla kod yazdık, ama bu şekilde çok daha temiz bir
kod yapısı elde ettiğimiz kesin.
Burada taban sınıfın ``bell()`` metoduna nasıl atıfta bulunduğumuzu
görüyorsunuz. Esasında ``__init__()`` metoduna nasıl atıfta bulunuyorsak
``bell()`` metoduna da aynı şekilde atıfta bulunuyoruz.
.. [#] ``title()`` ve ``geometry()`` metotlarını, `tkinter` paketi içindeki
`__init__.py` adlı dosyada yer alan ``Wm`` adlı sınıfta bulabilirsiniz. Bu
metotlar ``Wm()`` sınıfı içinde ``wm_title()`` ve ``wm_geometry()`` adlarıyla
tanımlanmış, daha sonra da sırasıyla `title` ve `geometry` adlı değişkenlere
atanmıştır. ``Wm()`` sınıfı ``Tk()`` sınıfı tarafından miras alındığı için, bu
metotlara ``Tk()`` sınıfı içinden ``title()`` ve ``geometry()`` adlarını
kullanarak erişebiliyoruz. Bu söylediklerimizi anlamakta zorlanıyorsanız hiç
endişe etmeyin, bu detayları bilmeden de Tkinter paketini rahatlıkla
kullanabilirsiniz. Zaten ilerde biz Tkinter'i de ayrıntılı olarak ele alacağız.